“Mildiyö hastalığı, Trakya’da 160 bin dekar arazide kendini gösterdi”

İpsala Ziraat Odası Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Darcan ve Keşan Ziraat Odası Yönetim Kurulu Başkanı Hasan Şen yaptıkları açıklamada; Edirne İl Koordinasyon Kurulu’nun 28 Mayıs 2019 tarihinde düzenlenen toplantıda, ayçiçeğinde yaşanan sorunları masaya y

Darcan: “Bozulan ekim alanları ikinciye ekilmeye başladı”

Türkiye’nin yağlı tohumlarda dışa bağımlı olduğunu belirten Darcan, “Dışa bağımlılığı azaltmak adına bölgemiz üreticileri her yıl daha yüksek rekolte ve daha yüksek yağ verimi için üretime devam etmektedir. Ancak, bu 2019 üretim sezonunda ayçiçek üretim sahalarında mantari bir hastalık olan mildiyö-köse hastalığı (Plasmoparahalstedıı) havaların ısınması ve nem seviyesinin yükselmesiyle Trakya genelinde 160 bin dekar arazide kendini göstermiş ve bu rakam artmaktadır. Köse hastalığı görülen bu araziler bozulmuş, bozulmaya devam etmektedir. Bozulan ekim alanları ikinciye ekilmeye başlanmıştır. Tarımdaki üretim maliyetlerinin %30-%50 oranında arttığı bir üretim sezonunda ikinciye ekim çiftçimize fazladan mazot, tohum, ilaçlama ve ekim girdileri ile maliyetleri daha da arttırmıştır.” dedi.

“%40'a yakın verim kaybına sebep olacak”

Hüseyin Darcan sözlerine şöyle devam etti: “Geçe kalan ekimlerde sıcaklıkların artması ve yağışların yaz döneminde azalmasıyla, %40'a yakın verim kaybına sebep olacağı tahmin edilmektedir. Bu da, ayçiçek yağı üretimimize dolayısıyla da bitkisel yağ üretimimize olumsuz olarak yansıyacaktır. Bu fazla harcamalar ülke ekonomimiz açısından milli servetin boşa harcanması ve yağ açığımızı kapatmak için dövizin dışarı verilip yağ ithal edilmesi anlamına gelmektedir. Konuya ilişkin olarak, mağduriyetlerin giderilmesi, bir şeyler yapılması adına biz odalar olarak, ilgili firmalar ile irtibata geçmeye çalışsak da yapıcı olarak ilerleme kaydedemedik.”

“Üretim sezonunda satılan ayçiçek tohumlarının yarısı, hastalığa karşı dayanıksız tohumlardan oluşuyor”

Köse hastalığının ayçiçek bitkisinde, iklim şartlarından ve ekilen tohumun cinsinden kaynaklandığına vurgu yapan Darcan, şunları söyledi: “Bölgemizde aynı iklim şartları yaşanmasına rağmen farklı tohum cinslerinin ekildiği tarlalarda bu hastalık gözlenmemektedir. Bu üretim sezonunda satılan ayçiçek tohumlarının yarısı bu hastalığa karşı dayanıksız tohumlardan oluşmaktadır. Mağduriyetlere sebep olan tohumların tespit edilip bu çeşitlerin ülkemizde kullanılması ve satılması engellenmelidir. Geçmişe dönüp baktığımızda da belli yıllarda çiftçilerimiz bu hastalıktan ciddi ekonomik zararlar görmüştür. En azından bugün bir şeyler yapamasak da gelecekte ülke ekonomimiz ve değerli çiftçilerimizin zarar görmemesi için tohum firmalarına karşı savunmasız olan ve tohumdan kaynaklanan hastalıklardan mağdur olan çiftçilerimizin mağduriyetinin giderilmesi amacıyla firmalara yaptırım uygulanmalı, zararların karşılanmasını ve bu konuda yasal düzenleme yapılmalı. Yeni ayçiçeği çeşitlerin üretim izinleri verilirken köse hastalığına karşı dirençli çeşitlerin üretilip satılmasına izin verilmesine, bu yıl ve geçmişte problem yaşatan ayçiçek çeşitlerinin satılmasının engellenmesini, TARSİM’de Bitkisel Üretim Sigortası kapsamına ayçiçek de mildiyö(köse) hastalığının alınmasını, teminat kapsamında tohum, mazot ve ekim maliyetinin çiftçiye iade edilmesi için gerekli çalışmanın yapılmasını rica ediyoruz.”

“Çiftçilerimizin hakları korunmalı”

Hüseyin Darcan sözlerini şöyle tamamladı: “Tarım sektörü ayağa kaldırılmadan, ekonomideki kırılganlıkların giderilmesi, ülke ekonomimizin güçlenmesi mümkün değildir. İçinde bulunduğu koşullara rağmen üretmeye, halkımızı beslemeye devam eden toprağımıza sahip çıkan, alın teri ile ülkemize hizmet eden çiftçilerimizin haklarının korunması adına gerekli çalışmaların yapılması için,

Edirne İl Koordinasyon Kurulu olarak, T.C. Cumhurbaşkanlığı, T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı ve de TZOB'den talep etmekteyiz.”

Şen: “Üreticimiz, dayanıklı çeşit tohumlar almalı”

Hasan Şen ise, konuşmasında şunlara yer verdi: “Bizim Keşan bölgesinde bu hastalık çok fazla yaşanmadı. Ama Edirne bölgesinde erken ekim yapılması nedeniyle, çok fazla hastalık yaşandı. Edirne bizden daha fazla yağış aldılar ve erken ekim yapıldı. Ayrıca, ayçiçeği tohumları mildiyö-köse hastalığına dayanıksız çeşitlerdir. Yağışların olmadığı süreçte, hastalığa yakalanmadan atlatabilir. Dolayısıyla, üreticilerimiz ayçiçeği tohumu alırken çok dikkat etmesi gerekiyor ve dayanıklı çeşit tohumlar alması gerekiyor. Üreticiler, ekim yaparken tarlasını da iyi bilmesi gerekiyor.  

“Hasat döneminde, iyi bir verim ve fiyat açıklanmasını bekliyoruz”

Şen, sözlerini şöyle tamamladı: “Üreticiler olarak, hasat dönemini bekliyoruz. Süreç içerisinde herhangi bir sıkıntının yaşanmamasını temenni ediyorum. Hasat döneminde de, iyi bir verim ve fiyat açıklanırsa, üretici olarak, memnun oluruz. Girdi maliyetleri göz önüne alınarak, uygun bir fiyatın açıklanmasını bekliyoruz.”

(Haber-Foto: Deniz ÇİL-Gündemsaros)